آموزش موسیقی کودکان در سنین پایین از اهمیت بالایی برخوردار بوده و همین امر سبب ایجاد شدن یک شاخه از موسیقی به نام آموزش موسیقی کودک شده است. متُد آموزش، محیط آموزش، استاد و نحوه ی تدریس همگی از المان هایی هستند که میتواند به کودک کمک کند تا به آموزش موسیقی علاقه مند شود. تمامیویژگی های ذاتی یک کودک باید برای یادگیری موسیقی مورد بررسی و آزمون و خطا قرار گیرد تا استعدادهای نهفته ی موسیقایی کودک شکوفا شود. به همین دلیل متدها و روش های بسیاری وجود دارد که با استفاده از آنها میتوان به کودکان آموزش داد. در این مقاله به این روش ها و علت اهمیت آموزش از سنین پایین را مورد بررسی قرار میدهیم.
چرا از سنین پایین باید آموزش شروع شود؟
بسیاری از نوابغ موسیقی مانند موتزارت و شوپن، از سنین پایین استعداد ذاتی خود در مورد موسیقی را نشان دادند و از کودکی به خوبی آموزش دیدند. اگر به کودک نیز درستی آموزش داده شود و استعدادهای نهفته ی او کشف شود، میتواند در آینده به یکی از ستارگان موسیقی تبدیل شود. علاوه بر همه موارد ذکر شده، موسیقی به کودک کمک میکند تا با معقوله ی ریتم و نظم آشنا شود و بتواند سریعتر از همسن های خود به رشد ذهنی برسد. به همین دلیل متدهای بسیاری برای آموزش نیز وجود دارد که هرکدام تمرکز بر یکی از بخش های موسیقی (نت خوانی، وزن خوانی، سازهای کوبه ای و ضربی، سازهای بادی) تمرکز دارند. در انتخاب معلم و مربی موسیقی برای کودک خود بسیار دقت کنید. متدهای مختلف و استعدادهای ذاتی هر چقدر اهمیت داشته باشند، تنها یک مربی دلسوز و مهربان و با صبر و حوصله میتواند این استعدادها را شکوفا کند.
آموختن موسیقی در کودکی چه مزایایی دارد؟
اولین و محکمترین دلیل که ممکن است برای بسیاری از والدین نیز یک چالش باشد، موسیقی به کودک کمک میکند تا نظم را بیاموزد. با شناخت ریتم و پیدا کردن سیکل های ریتمیک، به شکل ناخودآگاه کودک یاد میگیرد تا از این نظم برای تمامینکات زندگی خود استفاده کند.
دومین مزیت آموختن موسیقی، بالا بردن توانایی درک و فهم میباشد. تحلیل و بررسی ریتم ها، ملودی ها و بخاطر سپردن توالی نت ها بخاطر پیچیده بودن مفاهیم به کودک کمک میکند تا بتواند مسائل مختلف را نیز مانند موسیقی تحلیل و بررسی کند. به همین دلیل میزان درک مفاهیم برای کودک بالا میرود.
سومین مزیت آموختن موسیقی، شکوفا شدن استعداد خلاقیت میباشد. موسیقی هنری است که به راحتی با کنارهم گذاشتن ملودی ها میتوان آثار جدیدی را خلق کرد. این امر سبب میشود تا کودک بتواند استعدادهای خلاق خود را شکوفا کند.
چهارمین مزیت آموختن موسیقی، افزایش هوش کودک میباشد. تحلیل و بررسی ریتم ها و ملودی ها حتی به شکل ساده به کودک از سنین پایین کمک میکند تا بتواند مسائل تحلیلی را متوجه شود و همین امر در آینده میتواند در یادگیری دروسی مانند فیزیک و ریاضیات به کودک کمک کند.
پنجمین مزیت موسیقی را میتوان آرامش یافتن کودک نام برد. کودکان بمب انرژی هستند و از این انرژی باید به بهترین شکل استفاده کرد. یادگیری ساز به کودک کمک میکند تا از فعالیت های بی محتوا و کم ارزش دوری کند و با نواختن ساز بتواند هم از وقت خود بهینه استفاده کند هم آرامش درونی خود را بازیابد.
ششمین مزیت یادگیری موسیقی در دوران کودکی، در واقع افزایش قدرت در یادگیری زبان های دیگر است. موسیقی را اگر مانند یک زبان بنگریم، به کودک کمک میکند تا علاوه بر زبان مادری خود، زبانی جدید را بیاموزد که با استفاده از آن میتواند تا حدودی صحبت کند و در آینده بتواند آموختن زبان های دیگر مانند زبان انگلیسی را راحت تر پذیرا باشد.
معرفی دو متدهای آموزشی موسیقی کودکان
با توجه به استقبال روز افزون والدین به یادگیری موسیقی برای کودکان، متدهای مختلفی در ایران و دیگر کشورها تدریس میشود که هرکدام بر بخش های مختلفی از موسیقی تمرکز دارند.
روش ارف که ابتدا توسط یک موزیسین آلمانی به اسم کار ارف نوشته شد، رایج ترین روش آموزش موسیقی به کودکان میباشد. این روش جامع ترین روش آموزش موسیقی به کودکان است زیرا برخلاف باور عموم، بر تربیت نوازنده تمرکز ندارد و بیشتر به شکوفا کردن استعدادهای درونی هر کودک میپردازد. کارل ارف کوشید تا بر اساس ساختار ذهن کودکان تمریناتی را ابداع کند تا کودکان بتوانند به سادگی به دنیای موسیقی وارد شوند. بیشترین تمرکز ارف بر روی شناخت ریتم میباشد. زیرا کارل ارف اعتقاد داشت که کودکان باید بتوانند فاقد آن که آموزش خاصی دیده باشند، موسیقی حرکتی یا کلامیرا خلق کنند. او برای آموزش ریتم از گفتار استفاده میکرد.
روش ماریا مونته سوری نیز یکی از روش های مرسوم برای آموزش موسیقی به کودکان مخصوصا کودکان استثنایی میباشد. ماریا مونته سوری یک پزشک در بیمارستان کودکان استثنایی در ایتالیا بود و کسی بود که اولین مرکز کودکان را تاسیس کرد که در آن از موسیقی برای آموزش به کودکان استفاده کرد. وی معتقد بود که تواناییهای بنیادی کودک بین ۳ تا ۶ سالگی شکل میگیرد. در روش ماریا مونته سوری از سه اصل آموزش آواز خوانی، حرکات موزون و تجربه و عمل تبعیت میشود و با استفاده از این سه اصل مبانی ریتم و ملودی و بداهه نوازی به کودک آموخته میشود.
در بحث آموزش موسیقی، والدین نقش اساسی دارند و باید با تلاش و کوشش و صبر و حوصله کودک خود را در آموختن موسیقی تشویق کنند. شاید کودک شما یکی از استعدادهای درخشان موسیقی در آیند باشد! برای خرید دوره های آموزشی ارف میتوانید از طریق وبسایت لایو استودیو 24 نیز اقدام کنید.