تا به امروز در مورد افکت های Chorus و Phaser و Delay و Reverb آشنا شدیم. نحوهی عملکرد و تاثیر هرکدام را بر روی صدا با یکدیگر بررسی کردیم. هرکدام از این جلوه های صوتی نام برده شده دارای پارامترهایی هستند که با تنظیم مقادیر عددی هرکدام، میتوان میزان شدت، ترکیب با صدای اصلی، عمق و حتی مدل های مختلفی از افکت را تعیین میکنند. در مقاله شناخت افکتها میخواهیم به دو افکت دیگر بپردازیم که بسیار پر کاربرد هستند و در طراحی صدا در موسیقی مدرن به وفوور از آن استفاده میشود. برای شناخت انواع و اقسام افکت های صوتی، به مقاله های پیشین در وبسایت لایو استودیو 24 مراجعه کنید.
شناخت افکتها
افکت Flanger
این افکت در بسیاری از موارد با افکت Phaser اشتباه گرفته میشود. با اینکه پارامترها و مقادیر عددی مولفه ای Flanger با افکت Phaser یکسان است، اما از نظر جلوهی صوتی و با یکدیگر تفاوت دارند و تاثیرات متفاوتی بر روی صدا میگذارند. اگر بخواهیم به شکل خلاصه توضیح دهیم، افکت Phaser بر اساس مقدار عددی فرکانس کار میکند و با ایجاد اختلاف در قلهها و درهها در یک موج صوتی (ایجاد اختلاف فاز در دو موج صوتی مشابه) این افکت را اعمال میکند. به همین دلیل افکت فاز مانند افکت Chorus از یک مدار یک شکل برای تغییر فاز استفاده میکند. پس با تفاسیر گفته شده میتوان گفت که افکت Phaser بر اساس تغییر فاز فرکانسی ایجاد شده در مقدار عددی قلهها و درهها ایجاد میشود و ذاتا با تغییر فرکانس صدایی شبیه به صدای سفینه های فضایی ایجاد میکند.
عملکرد افکت Flanger تا حدودی شبیه به Phaser بوده و بسیاری از مردم بخاطر شباهت صدایی، این دو افکت را یکدیگر اشتباه میگیرند. اما افکت Flanger همان فرکانس صوتی اصلی را کپی کرده و با تاخیر بسیار کوچک (مثلا در حد 0.01 میلی ثانیه) همراه با صدای اصلی پخش میکند. افکت Flanger بر خلاف افکت Phaser با اختلاف فاز بین قلهها و درهها کاری ندارد و صرفا با ایجاد تاخیر در مدت زمان کلی فرکانس جلوهی صوتی را ایجاد میکند. افکت Flanger دقیقا برعکس افکت Phaser (که با کشیدن و یا کمپرس کردن فاصلهی بین قله و دره جلوه ایجاد میکند) با کشیدن یک خط فرکانس صوتی (ایجاد 0.01 میلی ثانیه اختلاف زمانی، در نشست قلهها و درهها بر روی یکدیگر) از دو طرف جلوهی صوتی را بر روی صدا اعمال میکند. به زبانی صدا، افکت Flanger صدایی شبیه به صدای موتور هواپیما ایجاد میکند و در موارد مشابه، انگار صدا در یک لولهی فلزی بلند انعکاس پیدا میکند.
بیشتر بخوانید : شناخت انواع افکتها بخش پنجم
مانند افکت Phaser، افکت Flanger نیز پارامترهایی دارد که در سرعت و تشدید و میزان تلفیق صدا با صدای اصلی موثر است. افکت Flanger به شکل های گوناگونی وجود دارد، بدر بسیاری از موارد ممکن است شدت جلوهی صوتی به قدری باشد که صدای نت اصلی شنیده نشود و فلزی بودن صدای اصلی بی از حد معمول به گوش برسد. چهار پارامتر اصلی و مشابه در انواع و اقسام Flangerها عبارت اند از:
Poles : در اصل تعداد شکاف فرکانس هایی که به شکل گفته شده بر روی فرکانس صوتی قرار گیرند توسط این پارامتر تعیین میشوند.
Dry/Wet : میزان ترکیب صدای اصلی با افکت Flanger هرچه مقدار این پارامتر به سمت Wet مایل شود، میزان ترکیب این افکت با صدای اصلی بیشتر خواهد بود و صدای افکت دار بیشتر به گوش میرسد.
Feedback : این پارامتر شدت فلزی بودن صدای افکت را تعیین میکند. با تغییر مقدار عددی این پارامتر، میتوان مشخص کرد که میزان شکاف بین فرکانسها تا چه حد باشد.
Rate : این مقدار عددی در اصل سرعت چرخش بازه های فرکانسی و دورهی تناوب را افزایش میدهد. هرچه مقدار Rate بیشتر باشد، سرعت دوره تناوب و چرخش بیشتر خواهد بود.
افکت Ensemble
همانگونه که در مقاله های پیشین گفته شد، افکت های Modulate با تغییر جنس فرکانس اصلی رنگ تازه ای به صدا میبخشند و در بسیاری از موارد، از تکراری بودن صدا جلوگیری میکنند. افکت Ensemble یا همان آنسامبل، از خانوادهی Chorusها میباشد و در بسیاری از موارد به عنوان یک رنگ دهندهی صوتی برای سازهای الکترونیک استفاده میشود. این افکت بر خلاف افکت Chorus که صدایی مخملی ایجاد میکند. این افکت سبب میشود تا جلوهی صوتی نهایی که بر روی صدای اصلی قرار میگیرد، صدایی شیشه مانند تولید کند؛ اما نحوهی عملکرد این افکت نیز مانند افکت Chorus میباشد.
افکت Ensemble بیش از 4 و یا 5 خط فرکانسی از صدای اصلی را کپی میکند و با ایجاد مقدار بسیار کمیاختلاف فاز و اختلاف کوک (در حد یک سنت) تمامیفرکانس های ایجاد شده و اصلی را با یکدیگر ترکیب میکند. اما این افکت یک تفاوت کوچک با افکت Chorus دارد. هدف اصلی از تولید افکت Ensemble، تولید یک صدای پر و کاملا شیشه ای میباشد. این تغییرات فرکانس هرکدام میتواند به طرق مختلف صورت گیرد. یک خط فرکانسی ممکن است صرفا با ایجاد اختلاف کوک، یک خط دیگر با شیف شدن یک اکتاو بالاتر و یا پایین تر اما با حجم صدای بسیار کم، یک خط دیگر با تشدید شدن فرکانس های زیر و … که همگی در نهایت با حجم صدای بسیار کم با فرکانس اصلی ترکیب میشوند. در واقع افکت آنسامبل میتواند یک ارکستر کامل از فرکانس های متغیر را به صدای اصلی اضافه کند و صدای خام را تبدیل به یک صدای حجیم و رنگ آلود کند.
تقریبا تمامی افکت ها به شکل کلی در این سری از مقاله ها برای شما توضیح داده شده است. افکت های باقی مانده Tremolo و Vibration و EQ و Compressor و Gate و Distortion / Booster / OverDrive و SlowAttack می باشند در ادامه سری مقالات شناخت افکتها، مقاله های آتی تفاوت دو افکت Tremolo و Vibration را یکدیگر مورد بررسی قرار خواهیم داد.