هنگامی‌که به یک موزیک گوش می‌دهیم، ممکن است حس کنیم صدای خواننده و یا سازها از حالت طبیعی خارج شده اند و حالتی اغراق آمیز پیدا کرده اند. به ابزاری که صدای خام ساز و یا خواننده را از حالت خشک و معمولی به شکل های مختلف تبدیل میکند و یا یک کاراکتر جدید به صدا اضافه میکنند افکت می‌گویند. افکت های صوتی عموما دو دسته ی کلی دارند؛ که یا بدون تغییر در ساختار صدا به آن رنگ می‌بخشند و یا با تغییر ، اضافه و یا کاستن فرکانس های مختلف رنگ صدا را تغییر می‌دهند. دسته اول گفته شده عموما الهام گرفته شده از طبیعت هستند و در طبیعت یافت می‌شوند. در این مقاله انواع افکت ها را برای شما توضیح می‌دهیم و در مورد آن به شما توضیح خواهیم داد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع افکت ها می‌توانید از دوره های آموزشی در مجموعه ی لایو استودیو 24 کمک بگیرید.
Chorus
در موسیقی، اِفکت (جلوه صوتی) Chorus زمانی ایجاد میشود که صداهای مختلف در بازه فرکانسی و دیرند یکسان و کوک تقریبا یکسان (تفاوت کوک در حد یک الی پنج سنت) همزمان باهم ترکیب شده و به گوش برسند. Chorus می‌تواند دو حالت خروجی صدایی داشته باشد: 1- خروجی که حالت دیجیتالی نامیده میشود و عموما توسط اِفکت های آنالوگی یا دیجیتالی یا توسط سیستم های کامپیوتری ایجاد میشود. 2- خروجی چند کانالی که بطور طبیعی در اُرکسترها یا دوئت ها یا چند نوازی ها رخ می‌دهد. یک گروه کُر، یک مثال کامل و طبیعی از یک Chorus است. چرا که چندین خواننده با جنس صداهای متفاوت اما از یک خانواده صدایی، نتی یکسان را همزمان باهم میخوانند. اُرکستر سازهای زهی نیز به همین شکل می‌باشد. زمانی که دو یا چند ساز همزمان با یکدیگر یک نت را در یک اُکتاو بزنند، به علت وجود تفاوت های جزیی در کوک های هر ساز، حالت چند صدایی ایجاد میشود. ممکن است این فکر ایجاد شود که یکی از نت ها خارج از نت (فالش) است اما اینگونه نیست. صرفا بخاطر ایجاد چند صدایی این حالت حس میشود. در کل اِفکتِ Chorus کمی‌نت را حجیم تر از حالت طبیعی جلوه می‌دهد. این رنگ صدایی به سه شکل ایجاد میشود:
1- ترکیب چند صدای متفاوت (که در این حالت به افکت Chorus، در علم موسیقی Ensemble گفته میشود)
2- ترکیب چند صدای یکسان (که این شبیه سازی بیشتر در اِفکت های دیجیتالی و آنالوگی ایجاد میشود)
3- ترکیبی از دو حالت بالا
از سازهایی که به تنهایی و بصورت کاملا طبیعی ایجاد کوروس میکنند می‌توان به پیانو آکوستیک، گیتار آکوستیک 12 سیم، سینت سایزر، ماندولین، بربط، آکاردئون، اُرگ کلیسا اشاره کرد. در این جلوه صوتی پارامترهایی وجود دارد که می‌توان با تغییر آنها شدت تاثیر Chorus بر صدا را تعیین کرد. در افکت Chorus پارامترهای زیر مورد بررسی قرار میگیرند.
Depth میزان عمق و ترکیب این افکت با صدای اصلی می‌باشد که هرچه بیشتر باشد، صدا از حالت خامی‌خود خارج میشود و صدا اصطلاحا به حالتی می‌رسد که دارای چندین بعد است.
Rate دامنه تغییرات کوک در این افکت Rate نامیده میشود. با توجه به این تعریف هرچه وسعت این دامنه بیشتر باشد، میزان تغییرات صدا و بسامد (کوک) بیشتر خواهد بود.
Speed همانطور که از اسم این پارامتر مشخص است، سرعت لرزش و سرعت بازی صدا در Rate را می‌توان کم و زیاد کرد.
بیشتر بخوانید : شناخت انواع افکت ها بخش دوم
Reverb
در ادامه شناخت انواع افکت صوتی، ریورب یا طنین در واقع ماندگاری صدا در فضا پس از نواخته شدن / خوانده شدن نت می‌باشد. بارها شده و حس کرده اید که در یک اتاق خالی بزرگ، در یک فضای بزرگ مانند کنسرت هال، صدای ملودی پس از نواخته شدن در فضا تا چند ثانیه باقی می‌ماند. ریورب را به صورت طبیعی در غارها، سالن های اجتماع بزرگ، اتاق های خالی، استفاده از فنر (spring) و یا فضای بسیار بزرگ (arena) می‌توان ایجاد کرد. اما با پیشرفت تکنولوژی استفاده از ریورب های دیجیتال بسیار راحت شده است. ایجاد طنین یا همان ریورب به صورت طبیعی غیر از طنین های Room و Spring کار دشوار و هزینه برداری است اما با ظهور ریورب های دیجیتالی، شبیه سازی انواع و اقسام ریورب ها امکان پذیر می‌باشد. انواع ریورب هایی که بیشترین استفاده را دارند:
1- ریورب Hall که در واقع شبیه سازی شده ی ماندگاری صدا در سالن های اجتماع می‌باشد.
2- ریورب Room که در واقع شبیه سازی شده ی ماندگاری صدا در اتاق می‌باشد و عموما میزان ماندگاری این مدل ریورب از بقیه ریورب ها کمتر می‌باشد. این ریورب برای سبک های راک کلاسیک بسیار کارآمد می‌باشد.
3-ریورب Spring که در واقع با استفاده از فنر (به صورت آنالوگ) ایجاد میشود. هنگامی‌که یک فرکانس صوتی داخل یک فنر به گردش در می‌آید، باعث میشود تا پس از قطع شدن صدا، تا مدتی فنرها بر اساس فرکانس صوتی به لرزه درآیند. ریورب spring بسیار پرطرفدار بوده و در خیلی از قطعات در سبک های مختلف به گوش می‌رسد.
4- ریورب Plate در اصل طنین صدا در یک صفحه ی فلزی می‌باشد. عملکرد ریورب Plate مانند ریورب spring بوده اما جنس ماندگاری صدا بسیار متفاوت می‌باشد.
5- ریورب Arena یکی از ریورب هاییست که ساخت آن به صورت طبیعی بسیار دشوار می‌باشد. جنس صدای این ریورب شبیه به طنین Hall بوده اما عمق و ماندگاری بسیار بیشتری دارد.
بیشتر بخوانید : شناخت ساز
ریورب در واقع از آن دسته افکت هایی است که تغییر در فرکانس های صوتی ایجاد نمی‌کند و تنها به ماندگاری نت در فضا رنگ می‌بخشد. برای این افکت و یا جلوه ی صوتی نیز پارامترهایی وجود دارد که در نحوه ی اعمال این افکت بسیار تاثیر گذار است.
PreDelay مولفه ایست که تعیین میکند چقدر پس از نواخته شدن ملودی، این افکت بر روی صدا اعمال شود. بازه ی این مولفه عموما از 0 تا 100 ms می‌باشد.
Liveness مولفه ای است که در واقع میزان شفافیت ماندگاری صدا را مشخص میکند. هرچه مقدار عددی این مولفه کمتر باشد، صدا اصطلاحا مه آلود تر خواهد بود.
Decay Time این پارامتر میزان ماندگاری این افکت در فضا را مشخص میکند. هرچه این مقدار بیشتر باشد میزان ماندگاری صدا در فضا جدای از مقادیر PreDelay و Liveness و Mix بیشتر خواهد بود.
Mix در اصل میزان شدت و ترکیب افکت Reverb با نت اصلی می‌باشد. هرچه مقدار عددی Mix بیشتر باشد، شدت ماندگاری صدا بیشتر خواهد بود. در نظر داشته باشید که میزان شدت طنین معقوله ای کاملا جدا از میزان زمانی ماندگاری صدا در فضا می‌باشد.
Width دامنه و گستره ی ریورب را تعیین میکند. بسیاری از اشخاص این مولفه را با Depth اشتباه میگیرند. در اصل Width تعیین میکند که گستره ی فرکانسی ریورب چقدر باز باشد. هرچه مقدار عددی این مولفه بیشتر باشد، اصطلاحا صدا حجیم تر و بزرگتر خواهد بود.
Damping تعیین کننده ی مقادیر فرکانس های زیر در طنین می‌باشد. هرچه مقدار عددی این مولفه کمتر باشد، فرکانس های زیر در Reverb زودتر محو می‌شوند و طنین بجا مانده اصطلاحا گرم تر خواهد بود.
در بخش اول مقاله شناخت انواع افکت، با دو افکت Chorus و Reverb به خوبی آشنا شدیم. در مقاله های آتی در مورد دیگر انواع افکت ها توضیحاتی را ارائه خواهیم داد. برای دریافت اخبار بیشتر مجموعه ی لایو استودیو را در اینستاگرام دنبال کنید.
