آواز سنتی چه تفاوتی با آواز پاپ دارد؟
شما تا چه اندازه از صدای شرشر آب و موسیقی‌های دیگر طبیعت لذت می‌برید؟ انسان نیز مثل طبیعت همواره به دنبال خلق صداهایی منظم و دلنواز بوده است. این امر به تدریج به پیدایش سبک‌ها و دستگاه‌های مختلفی منجر شده که با توجه به سلیقه‌های متفاوت، هر یک برای جمع متفاوتی از افراد جذابیت دارند. برای نمونه، برخی از افراد جامعه به آوازهای سنتی و برخی به آوازهای پاپ بیشتر گوش می‌کنند؛ در حالی که شاید از نظر علمی و موسیقایی تفاوت این دو را ندانند. بر همین اساس، کسانی که شیفته‌ی این هنر می‌شوند و می‌خواهند برای یادگیری آواز گامی بردارند باید به جنس صدا و علاقه‌شان دقت کنند تا در مسیر درستی قرار بگیرند و سبک متناسب با سلیقه و مقتضیات صدای خود را انتخاب کنند. برای آشنایی بیشتر، در این مطلب با تفاوت آواز سنتی و آواز پاپ بیشتر آشنا خواهید شد.
تعریف آواز ایرانی چیست؟
جای تعجب است که در ایران کسی با صدای استاد شجریان و استاد بنان خاطره‌ای نداشته باشد و این خاطره یعنی شما با آواز سنتی تا حدودی آشنا هستید و به صورت شهودی آن را تشخیص می‌دهید. شما باید بدانید که موسیقی سنتی ایرانی چارچوب مشخصی دارد که کوچک‌ترین جزء هویت‌دار آن، گوشه نام دارد. به مجموعه‌ای از چند گوشه که با هم در گام، کوک و فواصل نت هماهنگی دارند نیز دستگاه گفته می‌شود. هر دستگاه معمولاً با گوشه‌ای به نام درآمد آغاز می‌شود که در برگیرنده‌ی مد اصلی آن دستگاه است. سپس به سمت نت‌های زیرتر می‌رود که به آن اوج گفته می‌شود و در نهایت از طریق گوشه‌های دیگر به مد اصلی خود فرود می‌کنند. موسیقی سنتی ایرانی بر اساس دسته‌بندی‌های متعارف هفت دستگاه دارد و علاوه بر این دستگاه‌ها، پنج آواز نیز برای آن تعریف می‌شود که هر کدام زیرمجموعه‌ی یکی از این هفت دستگاه به شمار می‌رود.
اصطلاح آواز در موسیقی سنتی ایرانی سه معنای مختلف دارد. معنای اول به یک نوع محتوای موسیقایی اشاره دارد که پیش‌تر به آن اشاره کردیم. معنای دوم نیز به یک نوع فرم موسیقی اشاره دارد که در آن خواننده قطعه شعری را به صورت تک‌خوانی یا با همراهی ساز با آوای خود می‌خواند. معنای سوم نیز به یک نوعِ خاص از فرم موسیقاییِ آواز اشاره دارد که ضرب مشخصی ندارد. آنچه در این مقاله به آن پرداخته‌ایم بیشتر معنای دوم و سوم را در بر می‌گیرد.
آواز سنتی ایرانی نه تنها در ایران، بلکه در اقصی نقاط جهان طرفدارانی دارد و افراد زیادی به یادگیری آن روی می‌آورند. به طور معمول در آموزش این نوع آواز، صداسازی اولین گام به شمار می‌رود و در کنار آن، هنرآموز به تدریج با ردیف موسیقی ایرانی، دستگاه‌ها و گوشه‌های آن آشنا می‌شود. در خلال آموزش نیز با آموزش و یادگیری تصنیف‌های مشهور، زمینه برای خلق آوازهای بکر فراهم می‌شود. گرچه ترتیب این مراحل به فراخور شرایط و تشخیص هر استاد می‌تواند متفاوت باشد.
آواز در موسیقی پاپ چیست؟
آواز پاپ به نوعی از خوانندگی گفته می‌شود که در چارچوب موسیقی پاپ اجرا شود. همان طور که می‌دانید موسیقی پاپ یک دسته‌بندی کلی برای انواع مختلفی از موسیقی به شمار می‌رود که ویژگی بارز همه‌ی آنها عامه‌پسند بودن است. این نوع موسیقی در مقابل آواز محلی و کلاسیک قرار می‌گیرد و به گونه‌ای طراحی شده است که برای همه جالب باشد.
آواز پاپ بیش از دیگر آوازها انعطاف دارد و ضرباهنگ و ملودی بخش‌های اصلی آن را تشکیل می‌دهند. شاید به نظر شما معنا و مفهوم در این گونه آواز کم‌رنگ‌تر باشد که باید گفت یکی از خصوصیات آن است و بیشتر جنبه‌ی تجاری دارد. گروه‌های بزرگی در این زمینه فعالیت می‌کنند و با توجه به ملودی‌های متنوع، مردم نیز از این سبک به خوبی استقبال کرده اند و جایگاه خوبی در بین هنردوستان پیدا کرده است. ترکیب این آواز با دیگر موسیقی‌ها به سادگی امکانپذیر است و به همین دلیل خوانندگان زیادی در این زمینه آثار ماندگار زیادی خلق کرده اند.
اگر به این سبک از آواز علاقه‌مندید، می‌توانید در کلاس‌های حضوری یا کلاس‌های غیر حضوری آواز پاپ شرکت کنید و بعد از یادگیری اصول اولیه و چند قطعه‌ی مشهور، در هر جمعی بخوانید و باعث نشاط جمع شوید. برای زیباتر شدن آواز پاپ، می‌توانید از سازی مثل گیتار نیز استفاده کنید تا با همراهی صدای آن، آوازتان دلنشین‌تر شود.
مطالعه بیشتر: سبک های موسیقی مدرن
تفاوت آواز سنتی و آواز پاپ
چارچوب آواز سنتی مشخص است و شما با شناخت و تمرین می‌توانید دستگاه یا گوشه‌ی آوازهای سنتی را تشخیص دهید. در حالی که برای آواز پاپ تعریف مشخصی نمی‌توان ارائه داد. در آواز پاپ همواره ممکن است یک قطعه‌ی جدید خلق شود و مورد پسند عامه‌ی مردم نیز باشد.
قدمت موسیقی سنتی و آواز سنتی نیز همان گونه که از نامش پیداست بیشتر از پاپ است. آواز پاپ نوع ساده شده‌ی آواز کلاسیک غربی است و در آن از تکنیک و تحریرهای آواز سنتی خبری نیست.
ساز‌هایی که اغلب برای کمک به آموزش آواز پاپ مورد استفاده قرار می‌گیرند معمولاً ساز‌های غربی مادر، به ویژه گیتار و پیانو هستند، در حالی که این وظیفه در آموزش آواز سنتی به عهده‌ی ساز‌های اصیل ایرانی است.
مطالعه بیشتر: سبک های مختلف و انواع آواز
استاد آواز آنلاین
شاید شما نیز با شنیدن آوازهای ماندگار و اثربخش هوس کنید حداقل چند قطعه آواز را یاد بگیرید و در جمع خانواده و دوستان بخوانید؛ یا شاید دوست داشته باشید فرزندتان به صورت اصولی وارد این حرفه شود و افتخار بیافریند. با این حال، محدودیت‌های مختلفی نظیر رفت و آمد، عدم هماهنگی اوقات فراغت با زمان‌بندی کلاس، یا حتی هزینه‌ی آن ممکن است شما را از رسیدن به این هدف مایوس کند.
در چنین شرایطی، کلاس آنلاین آواز فرصت مناسبی است تا با صرفه‌جویی در زمان و هزینه، با به خدمت گرفتن اساتید برتر از هر نقطه از جهان، گامی صحیح در جهت یادگیری آواز برداشته شود. با وجود دوره‌های آنلاین آموزش آواز، دیگر دغدغه‌ی نداشتن استاد حرفه‌ای و یا بُعد فاصله از میان می‌رود و شما در هر زمان از شبانه‌روز می‌توانید از محتوای کلاس مورد نظر خود استفاده کنید و از تأثیر موسیقی بر روح و روان خود و نزدیکان بهره‌مند شوید. دوره‌های ویدیویی آموزش آواز نیز مزیت‌های ویژه‌ای دارند که یکی از آنها امکان مشاهده‌ی چندباره‌ی محتوای کلاس است که در صورت نیاز به شما امکان می‌دهد در هر زمان و در هر مکان بتوانید مطالب را به دفعات دلخواه مرور کنید.
جمع بندی
در این مقاله با تفاوت آواز سنتی و آواز پاپ آشنا شدید. تأثیر موسیقی بر روح و روان آدمی غیر قابل انکار است و برای بهره‌مندی از این نعمت بهتر است شما نیز آموزش‌های لازم را ببینید. آواز سنتی و آواز پاپ دو نوع مختلف از آواز هستند که هر کدام طرفداران خاص خود را دارند. آواز پاپ مدرن و عامه‌پسند است.در مقابل، آواز سنتی قدمت، ماندگاری و عمق بیشتری دارد. برای شرکت در کلاس‌های آواز، لزوماً نیازی به حضور فیزیکی نیست و با شرکت در کلاس‌های آنلاین و بهره‌گیری از دوره‌های ویدیویی نیز می‌توان از مزایای آن بهره‌مند شد.
